OPENBARE WATERPOMPEN
 
 

 

  

 

De drinkwatervoorziening in veel steden en dorpen bestond in vroeger jaren in de vorm
van o.a. een of meerdere gemeentelijke openbare waterpompen (stads- of dorpspompen).  
 De waterpomp had in elke stad of dorp tevens de functie van een sociale ontmoetingsplaats.
Hier werd een praatje gemaakt, werden roddels rond gebazuind en/of werden de laatste
nieuwtjes doorgenomen. Ook werd er het wasgoed gespoeld.

Een waterpomp werd vroeger in de regel geplaatst boven of nabij een waterput.
In de waterpomp (het pomphuis) zit een zuigpomp, gevormd door een cilinder waarin een mechanisch
aangedreven zuiger met behulp van de pomparm op en neer wordt bewogen.
Aan de onderzijde van de waterpomp is een waterleiding gekoppeld die tot diep in het putwater reikt.
Via deze leiding wordt het water uit de put door de zuigpomp omhoog gepompt.

Om in de winter bevriezing van de waterpomp te voorkomen werd vroeger de
gehele pomp stevig met een flinke dikke laag stro ingepakt.
Ook werd de waterpomp soms, voordat de pomp met stro werd ingepakt,
omwikkeld met een of meer lagen jutezakken.
Om het stro op zijn plaats te houden werd het stro stevig met touw of ijzerdraad omwikkeld.
De pomparm en de wateruitlaat werden enigszins vrijgehouden, zodat water kon worden gepompt.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Toen in de 20e eeuw de loden waterleiding zijn intrede deed, zijn veel van de waterpompen in
onbruik geraakt en uit het straatbeeld verdwenen.
Toch is dit beeld nu nog regelmatig herkenbaar, omdat in diverse plaatsen de oude historische
openbare waterpomp nog wel aanwezig is.
In plaatsen waar de oude pomp jaren geleden werd gesloopt ziet men vaak dat door een
 gemeente na verloop van jaren, als herinnering aan dat verleden, een replica of een ander
vervangend model is geplaatst.
Veel van deze waterpompen zijn buiten werking en hebben als doel de herinnering aan dat
verleden levend te houden.

 

OPENBARE WATERPUTTEN
 

Veel steden en dorpen hadden vroeger een drinkwatervoorziening in de vorm van o.a. een
of meerdere gemeentelijke openbare waterputten.
Ook van deze oude openbare waterputten zijn er helaas veel uit het straatbeeld verdwenen.

In enkele plaatsen worden ze nog aangetroffen en is het zichtbare gedeelte van de
waterput meestal gerestaureerd.
Ook is vaak de huidige aanwezige waterput een nabootsing van de openbare waterput
die vroeger in die omgeving heeft gestaan.
Soms zijn deze waterputten niet meer compleet en/of zijn de putten afgedekt dan wel gedempt.
Als jaren geleden de openbare waterput is gedempt en verdwenen, ligt vaak ter
hoogte van die plek in het straatwerk een Naamse tegel met of zonder inscriptie
(de zogenaamde "verdekte pomp of put").

waterput in het Zuid-Limburgse land

 

DOELSTELLING
 

 

Het is mijn bedoeling om een overzicht samen te stellen van deze openbare waterpompen
en openbare waterputten in de provincie Limburg.
Het maakt niet uit of deze waterpompen en/of waterputten (oud of "nieuw") nog in
werking zijn of niet of dat door een pomp of een put alleen de herinnering aan het
verleden in stand wordt gehouden.


Aan de hand van o.a. persoonlijke bezoeken aan de Limburgse plaatsen, ontvangen
 informatie van Limburgse Gemeenten, Limburgse Heemkunde Verenigingen,
Limburgse Historische Verenigingen/Stichtingen, inwoners, etc, probeer ik het
overzicht deugdelijk en duidelijk samen te stellen.
Het vergaren van deze informaties zal veel tijd in beslag gaan nemen.
Het zal vermoedelijk dan ook enige tijd gaan duren voordat het overzicht "kompleet"
genoemd kan worden.
 

Aan de hand van mijn waarnemingen en ontvangen informaties kunt u op de volgende
pagina's zien of per Limburgse gemeente (en in de daarbij behorende plaatsen)
een openbare waterpomp en/of een openbare waterput staat of vroeger heeft gestaan
(Naamse tegel) en waar de waterpomp staat en/of de waterput is gelegen.
Nieuwe informaties/gegevens over Limburgse openbare waterpompen en/of
openbare waterputten, zullen in de rubriek "Pompen en Putten" worden verwerkt.



Ik pretendeer niet volledig te zijn en stel het zeer op prijs informaties en/of gegevens te
 ontvangen over plaatsnamen, straatnamen en andere locaties in de provincie Limburg waar
thans nog dergelijke (oude) openbare waterpompen en (oude) openbare waterputten staan
of hebben gestaan en dit laatste zichtbaar is door een Naamse tegel in het straatwerk.
 
Ook ontvang ik graag informaties over locaties in Limburg waar de oude openbare waterpomp
en/of de oude openbare waterput is verdwenen en waar ter herinnering aan dat verleden een replica
 of een ander vervangend model waterpomp en/of waterput is geplaatst.


Achtergrondinformatie over een bepaalde Limburgse openbare waterpomp of openbare waterput
is eveneens van harte welkom.
 

Voor het verstrekken van deze informaties en alle andere mededelingen kunt u o.a. gebruik
maken van het elektronisch mededelingenformulier door op de homepagina
op de knop "Contact" te klikken.

 

© colofon en copyright: schumulder.nl

 

e-mailadres:
info@schumulder.nl