haelen, de sint elisabethmolen
2015: meer dan 70 jaar na de bevrijding draait hij weer.

De molen was eeuwenlang in bezit van het St. Elisabethklooster.
In 1278 werd de molen verplaatst van de Zelsterbeek naar de Leubeek (de huidige locatie).
Tot in het begin van de 19e eeuw was het gebouw van hout.
Het was een graan- olie en houtzaagmolen, die in slechte staat verkeerde en in 1840 werd vervangen
door een stenen gebouw. Op 12 juni 1844 brandde de molen echter af en werd herbouwd.
In 1875 werd het gebouw bij de molen uitgebreid.
Het langgevelgebouw bestond toen uit de watermolen, een woonhuis en een boerderij.
in 1908 en 1909 kreeg de molen het aanzien van een boerderijmolen. Het houten waterrad en de as
werden vervangen door ijzeren constructies.

OP 15 november 1944 werd door de Duitsers de brug over de Leubeek opgeblazen, met een zodanig zware lading
dat ook de watermolen volledig werd vernield.
Herbouwen was te ingrijpend en te duur.
In 1961 werden de restanten van de watermolen overgedragen aan Staatsbosbeheer.

Op 21 november 2014 werd het officiële startsein voor de renovatie van de ruïne en de
installatie van een kleine waterkrachtcentrale gegeven.
Vloeren en sluizen zijn hersteld, met ook twee nieuwe losschuiven, een maalschuif en een waterrad.
De bediening van de schuiven is geautomatiseerd.
Het toerental van het molenrad, 5/min, wordt in de tandwielkasten verhoogd naar 1500/min,
waarmee de generator elektriciteit opwekt.
Er wordt ca 50.000 kWh elektriciteit opgewekt, met als primaire afnemer het naast de molen
gelegen restaurant St. Elisabeth's hof.

Om het waterrad van voldoende water te voorzien is het peil in de Leubeek verhoogd.
Op 12 juni 2015 vond de officiële ingebruikname plaats.